Türkiye’de ambar taşımacılığı (kargo ambarı), tek başına bir tırı doldurmayan parsiyel yüklerin şehirler arası kamyon/çekici hatlarıyla taşındığı, çoğu zaman şube–depo ağı üzerinden işleyen ekonomik bir dağıtım modelidir. Ambar firmaları, farklı göndericilerin yüklerini konsolide eder; iller arası günlük/haftalık hat araçları ile sevk eder; varışta şube deposunda ayrıştırıp alıcıya adrese veya depodan teslim eder.
Özetle: “Ambar” = parsiyel + karayolu + şube/depo ağı. Klasik kargo şirketlerine göre koliden daha büyük/hacimli yüklerde, komple tır (FRTL) gerektirmeyen gönderilerde maliyet avantajı sağlar.
Klasik kargo (kurye/koli): Küçük paketler; genelde desi bazlı ücret; çok geniş şube ağı; hızlı teslim.
Ambar taşımacılığı: Orta–büyük koliler, çuvallar, variller, paletli yükler; şubeden/depodan teslim sık görülür; ekonomik ama transit süre hattın programına bağlıdır.
Komple (FRTL) / Tam araç: Araç tamamen tek yükleyicide; zaman ve güvenlik üstün; maliyet yüksek (küçük yükte verimsiz).
Ne zaman ambar? Paletli/kolili yükleriniz bir aracı doldurmuyorsa, ama kargoya sığmayacak kadar hacimliyse.
Ne zaman kargo? Küçük ve hafif paketlerde.
Ne zaman komple? Yükünüz büyük ve zaman kritikse.
Koli/Çuval: Örn. 40–60 cm arası çoklu koliler.
Paletli yük: 80×120 (Euro) veya 100×120 palet; yüksekliği genelde 180–200 cm sınırına kadar.
Uzun metraj: Profil/boru/ahşap gibi uzun parçalar; hat ve araca göre liner metre fiyatlandırması olabilir.
Ağır ürün: Tek parça 70–100 kg üstü kolide elleçleme zor olabilir; forklift/taşıma planı gerekir.
Tehlikeli madde, hassas elektronik, yüksek kıymetli ürünler için ambar firması uygunluk isteyebilir. Her yük kabul koşullarını önceden öğrenin.
Ambar ücretleri çoğunlukla desi (hacim) ve kg (ağırlık) parametrelerinden büyük olana göre belirlenir; bazı hatlarda palet/parça veya liner metre tarifesi de bulunur.
Desi = (Uzunluk cm × Genişlik cm × Yükseklik cm) / 3000 (bazı firmalarda 4000)
Örn. 80×60×50 cm koli:
Hacimsel ağırlık = 80×60×50/3000 = 80 desi
Brüt kg = 42 kg → 80 desi > 42 kg olduğundan desi baz alınır.
Palet: 120×80×150 cm → 120×80×150/3000 = 480 desi
Brüt kg: 320 kg
480 > 320 → desi geçerli. Hat bazında palet başı min. ücret uygulanabilir.
5 metre profil demeti, 80 cm genişlik → 0,8 liner metre; hat tarifesinde lm birimi ile fiyatlanabilir.
İpucu: Fiyat, çıkış–varış illeri, hat sıklığı, pik sezon, mazot/yol ücretleri, katlanma/elleçleme gereksinimine göre değişir. Şeffaf teklif için navlun + ek yerel kalemler (şube teslim, adrese teslim, kat çıkartma, forklift vb.) ayrı listelenmelidir.
Şubeden teslim / depodan teslim: En ekonomik seçenektir.
Adrese teslim: Şehir içi dağıtım aracıyla kapıya; kat çıkarma/kapı önü teslim koşulları önceden netleşir.
Kapıdan alım: Gönderici adresinden araç/kurye ile alım (ücretli olabilir).
Transit süre: Çıkış ve varış illerinin hat günleri, aktarma gereksinimi ve sezon yoğunluğu belirler. İstanbul–Ankara gibi kuvvetli hatlarda 1–2 gün, daha uzak kombinasyonlarda 2–4 gün makuldür.
Teklif & rezervasyon: Yük detayları (ölçü, kg, koli/palet sayısı, içerik) paylaşılır; hat günü ve son kabul saati öğrenilir.
Toplama/teslim: Adresten alım veya şubeye/depo rampasına kendi teslim.
Kontrol & etiketleme: Koli/palet etiketi, gönderici–alıcı bilgileri, koli no/total, ağırlık yazılır.
Elleçleme ve yük güvenliği: Paletleme, streç, çember, köşe koruyucu; uzun yüklerde bağlama.
Evrak hazırlığı: İrsaliye, fatura, gerekiyorsa e-irsaliye ve e-fatura.
Sevk & takip: Hat aracına yükleme; irsaliye/ambar fişi ve takip numarası.
Varış şubesi & dağıtım: Depodan teslim veya şehir içi dağıtım; adrese teslimde alıcıyla randevu.
Palet standardı: Euro 120×80 veya 100×120; yük çıkıntı yapmasın.
Streç + çember + köşe koruyucu: Yük güvenliği için üçlü kombinasyon.
Koli içi dolgu: Hava yastığı, kraft, köpük; kırılgan ürünlerde çift duvarlı kutu.
Nem/koku izolasyonu: Gıda/tekstil/kimya için iç poşet/liner; absorban paketler.
Ağırlık dağılımı: Ağır ürünler alta, hafifler üste; palet üstü düz olmalı.
Etiket: Büyük puntoda varış il/ilçe, alıcı unvan–telefon, koli no/total, brüt kg.
Yanlış paketleme, ambar taşımacılığında hasar riskini artıran birinci faktördür. Doğru paket, teslim hızını da artırır.
Ambar firmaları taşıyıcı sorumluluk kapsamında limitli sorumludur. Yükünüz yüksek kıymetli ise mutlaka mal sigortası (All Risks/ICC-A) yaptırın.
Hasar adımları:
Teslimde dış hasar görürseniz şerhli teslim notu düşüp tutanak tutturun.
Koli içi hasar varsa 24–48 saat içinde görsel/tutanakla firmaya bildirin.
Fatura, irsaliye, fotoğraf ve varsa eksik/hasar tutanağı ile talep oluşturun.
Avantajlar
Uygun maliyet: Parsiyel yüklerde komple araca göre çok daha ekonomik.
Esnek ebat: Kargoya sığmayan ama aracı doldurmayan yükler için ideal.
Geniş kapsama: Türkiye geneli şube/depo ağı; haftalık hat çeşitliliği.
Dezavantajlar
Transit süre hattın programına bağlı; bazı rotalarda aktarma gerekir.
Elleçleme sayısı artabilir → paketleme kalitesi kritik.
Standart dışı hizmetler (kat çıkarma, randevulu teslim, akşam teslim vb.) ek ücrete tabidir.
Eksik/yanlış etiket: Şubede bekleme, yanlış sevk → büyük etiket ve koli no/total şart.
Aşırı ağır tek koli: 70–100 kg üzeri kolilerde kırılma/taşıma zor → paletleyin.
Yetersiz streç/çember: Yük kayar, hasar görür → streç + çember + köşe üçlemesi.
İç dolgu yok: Kırılganlar zarar görür → hava yastığı, kraft, köpük.
Hatalı ölçü: Fiyat sapması ve tartışma → paketli ölçüyü verin.
Koli/palet standardı oluşturun; yüksekliği hat kurallarına uydurun (örn. 180 cm).
Aynı varışa giden siparişleri haftanın aynı hat gününe toplayın; parça başı masraf düşer.
Depodan teslim tercih ederek şehir içi dağıtım maliyetini azaltın.
Ambalajı güçlendirip hasar/iade riskini düşürün; toplam maliyeti düşürür.
Teklifte navlun + ek kalemleri ayrıştırın; alternatif hat/şube seçeneklerini kıyaslayın.
2025’te pek çok ambar firması e-irsaliye, e-fatura, online takip, çağrı/WhatsApp destek sunuyor. Sevkiyat öncesi takip numarası, ETA, şube iletişim bilgilerinin paylaşılması müşteri memnuniyetini yükseltir. İş hacmi olan göndericiler için API/Excel entegrasyonu veya toplu yükleme desteği verilebilir.
Ambar, şehirler arası parsiyel karayolu taşımacılığıdır; koliden büyük, araçtan küçük yükler için ekonomik çözümdür. Kargo daha çok küçük paket/kurye modelidir.
Genelde desi ve kilo karşılaştırılır, büyük olan baz alınır. Bazı hatlarda palet/liner metre de kullanılabilir.
Evet. Ancak kat çıkarma, randevulu teslim, akşam teslim gibi talepler ek ücrete tabi olabilir.
İrsaliye, fatura (veya e-fatura/e-irsaliye). Ticari olmayan gönderide içerik beyanı istenebilir.
Teslimde hasar varsa şerhli teslim alın; tutanak tutturun. 24–48 saat içinde görsellerle şikayet/hasar dosyası açın. Yük kıymetli ise mal sigortası yaptırın.
Ambar, yurt içi parsiyel karayolu ağını ifade eder. Uluslararası parsiyel (LCL/karayolu) daha farklı süreç ve evrak gerektirir.
“Ambar nedir, ne demek?” sorusunun pratik cevabı: kargodan büyük, komple araçtan küçük yükler için ekonomik ve yaygın bir parsiyel karayolu çözümü. Doğru paketleme, net etiket, şeffaf fiyat kalemleri ve uygun hat seçimi ile şehirler arası sevkiyatlarınızı güvenli, takip edilebilir ve bütçe dostu şekilde yönetebilirsiniz. Düzenli sevkiyatlarınız varsa, koli/palet standardı ve haftalık hat planı ile maliyeti daha da aşağı çekmek mümkündür.