Parsiyel Ne Demek

Parsiyel Nedir? Kısa Tanım ve Temel Mantık

Parsiyel taşımacılık, tek başına bir aracı ya da konteyneri doldurmayan yüklerin, farklı göndericilerin yükleriyle birleştirilerek (konsolidasyon) taşınmasıdır. Denizyolunda “LCL – Less than Container Load”, karayolunda “parsiyel yük”, havayolunda konsol kargo olarak anılır. Mantık basittir: Boş kapasite paylaşılır, birim başı navlun düşer ve çıkış sıklığı artar. Bu model, düzenli ama küçük partilerle çalışan e-ticaret, tekstil, yedek parça, kozmetik, medikal ve makine ekipmanları gibi sektörlerde yoğun kullanılır.

Özetle: Parsiyel = birlikte taşıma + maliyet paylaşımı + esneklik. Ancak konsolidasyon ve aktarma adımları nedeniyle ek elleçleme ve yerel masraflar doğabileceğini unutmamak gerekir.

Parsiyel ne demek sorusuna yanıt veren infografik. Denizyolu, karayolu ve havayolunda parsiyel taşımacılık, CBM–desi hesaplama ve lojistik süreçleri gösteren görsel

Parsiyel (LCL) ile FCL/Komple Taşımacılığın Farkı

  • FCL/Komple: Konteyner ya da araç tek yükleyiciye aittir. Kapıda mühürlenir, varışta açılır; elleçleme az, hasar riski düşüktür. Transit süre daha öngörülebilirdir.

  • Parsiyel/LCL: Aynı araç/konteynerde birden fazla gönderici vardır. Yükler konsol deposunda birleştirilir (consolidation), varışta ayrıştırılır (de-consolidation). Maliyet paylaşımı avantajı vardır; ancak ek işlem ve bekleme doğabilir.

Ne zaman parsiyel seçilir?

  • Hacim, konteyneri/arıyı doldurmuyorsa,

  • Düzenli, küçük partiler sevk ediliyorsa,

  • Stok ve nakit akışı odağındaysanız (sık ve az gönderi),

  • Hedef pazarda haftalık konsollar güçlü ise.

Ne zaman komple seçilir?

  • Hacim ve ağırlık yüksekse,

  • Zaman kritik ve aktarmasız çözüm isteniyorsa,

  • Ürün yüksek değerli veya sıcaklık kontrollü ise.

Parsiyel Taşımacılık Türleri ve Süreçleri

1) Denizyolu Parsiyel (LCL)

Yükler CFS/merkez depoda toplanır, house B/L ile sevk edilir. Varış limanında de-konsolidasyon sonrası ithalat gümrüğü tamamlanır.

  • Fiyatlandırma: Genellikle CBM (m³) esas alınır; kural “Ton veya CBM hangisi büyükse”.

  • Sıklık: Hat ve limana bağlı olarak haftalık konsollar yaygındır.

  • Transit Süre: FCL’e göre genellikle +3–10 gün eklenebilir (aktarma, depo beklemesi).

2) Karayolu Parsiyel

Özellikle Avrupa içi hatlarda yaygın. Parsiyel TIR’lar belirli günlerde kalkar; yükler hat merkezlerinde ayrıştırılır.

  • Fiyatlandırma: Desi (dm³), kg/ton veya linear metre üzerinden.

  • Belgeler: CMR, irsaliye, fatura, paket listesi.

  • Süre: Rotaya bağlı olarak 2–6 gün (AB); BDT/Ortadoğu’da değişken.

3) Havayolu Konsol

Küçük ve acil yükler için idealdir. Gümrük ve depo süreçleri hızlı ilerler; maliyet, hız karşılığında daha yüksektir.

  • Fiyatlandırma: Hacimsel ağırlık (U×G×Y / 6000) ile brüt kg karşılaştırılır, büyük olan ücretlendirilir.

  • Belgeler: AWB (hava konşimentosu), ticari evraklar, gerekiyorsa MSDS.

4) Demiryolu Parsiyel (Opsiyonel)

Avrupa ve Çin hattında LCL rail çözümleri artıyor. Süre denizden kısa, havadan uygun fiyatlı bir ara çözüm sunuyor.

CBM, Desi ve Hacimsel Ağırlık Nasıl Hesaplanır?

CBM (m³) hesaplama:

CBM=U (cm)×G (cm)×Y (cm)1,000,000\text{CBM} = \frac{\text{U (cm)} \times \text{G (cm)} \times \text{Y (cm)}}{1{,}000{,}000}CBM=1,000,000U (cm)×G (cm)×Y (cm)​

Örn: 100×80×60 cm = 0,48 m³. 4 koli → 1,92 CBM.

Ton/CBM karşılaştırması (deniz):

  • Brüt: 900 kg (0,9 ton),

  • Hacim: 1,92 CBM,

  • Büyük olan: 1,92 → 60 USD/CBM ise 115,2 USD navlun (+ yerel masraflar).

Desi (karayolu):

Desi=U (cm)×G (cm)×Y (cm)/1\text{Desi} = \text{U (cm)} \times \text{G (cm)} \times \text{Y (cm)} / 1Desi=U (cm)×G (cm)×Y (cm)/1

120×80×60 = 576 desi. Hat operatörüne göre desi → kg dönüşüm katsayısı değişir (ör. desi/4 ≈ kg). Brüt 280 kg ise fiyat 280 kg üstünden kesilebilir.

Havayolu hacimsel ağırlık:

Volumetrik (kg)=U (cm)×G (cm)×Y (cm)6000\text{Volumetrik (kg)} = \frac{\text{U (cm)} \times \text{G (cm)} \times \text{Y (cm)}}{6000}Volumetrik (kg)=6000U (cm)×G (cm)×Y (cm)​

80×60×50 = 40 kg; brüt 35 kg ise 40 kg üzerinden fiyatlanır.

İpucu: Ölçüleri paketli hâliyle verin; palet ekleniyorsa yüksekliği ve toplam m³’ü etkiler.

Parsiyel Fiyatını Etkileyen Unsurlar

  • Hacim/ağırlık (CBM, desi, kg/ton) ve yük yoğunluğu

  • Hat, sezon ve kapasite (peak season, yakıt, CAF/BAF, feribot)

  • Yerel masraflar: CFS/LCL handling, THC, evrak, ardiye, terminal/kapı geçiş ücretleri

  • Paketleme/elleçleme ihtiyacı (yeniden paletleme, etiket, barkod)

  • Incoterms ve teslim şekli (EXW/FCA/CPT/CIP/DAP/DDP)

  • Kapı–kapı toplama/dağıtım hizmeti (last-mile)

Şeffaf bir teklif, navlun ile yerel kalemleri ayrı ayrı listeler. Böylece FCL ile gerçekçi karşılaştırma yapılabilir.

Parsiyel Gönderi Süreci (Adım Adım)

  1. Ön bilgi ve teklif: Ölçüler, ağırlık, koli/palet sayısı, ambalaj, HS kodu, varış limanı/şehir ve hedef teslim şekli paylaşılır.

  2. Rezervasyon & cut-off: Haftalık konsol çıkışı ve depo/liman cut-off saatleri netleştirilir.

  3. Toplama veya depo teslim: Kapıdan alım ya da konsol deposuna teslim. Bu aşamada hasar/nem kontrolü, etiket/barkod doğrulaması yapılır.

  4. Konsolidasyon: Aynı varışa giden yüklerle birleştirme; palet standardizasyonu ve yük güvenliği (çember, köşe koruyucu, slip-sheet, desiccant).

  5. İhracat gümrüğü: Fatura, paket listesi, CMR (karayolu) / H-B/L (deniz) / AWB (hava), gerektiğinde A.TR/EUR.1/COO.

  6. Sevk: Hat/operatör aracılığıyla çıkış. LCL’de ETD (tahmini çıkış), ETA (tahmini varış) bildirilir.

  7. Varış & de-konsolidasyon: LCL CFS deposunda ayrıştırma, ithalat gümrüğü, yerel masraflar ve kapı teslimi.

Paketleme ve Elleçleme İpuçları

  • Palet standardı: Euro 120×80 veya 100×120; yük çıkıntı yapmamalı.

  • Yük güvenliği: Streç + çember + köşe koruyucu; uzun mesafelerde anti-slip ve dunnage kullanın.

  • Koli etiketleri: Gönderici–alıcı, koli no/total, brüt/net ağırlık, varış limanı/şehir.

  • Nem/koku izolasyonu: Gıda, kimya, deri vb. için iç poşet/liner; absorban paketler.

  • Kırılgan yük: “Fragile” işaretleri, iç dolgu malzemeleri, çift duvarlı kutular.

  • Tehlikeli madde (ADR/IMDG/IATA): Sınıflandırma, etiket ve MSDS şart.

  • Sigorta: Parsiyelde ek elleçleme olduğu için All Risks (ICC-A) tavsiye edilir.

Gümrük ve Belgeler

  • Ticari Fatura ve Paket Listesi

  • CMR (karayolu), H-B/L / M-B/L (denizyolu), AWB (havayolu)

  • Menşe/tercihli ticaret: A.TR, EUR.1, COO

  • Incoterms 2020:

    • EXW/FCA → Alıcı forwarder’ı ayarlar; parsiyelde yaygındır.

    • CPT/CIP → Navlun/sigorta dahil; küçük hacimde avantajlı olabilir.

    • DAP/DDP → Kapı teslim; ithalat tarafı yerel masraflar ve vergiler satıcıda.

  • İthalat gümrüğü: Varıştaki müşavirlik ile erkenden evrak paylaşın; parsiyelde CFS randevuları ve terminal masrafları planlanır.

Transit Süre, Planlama ve Sezon Yönetimi

  • Denizyolu LCL: Aktarma sayısı ve konsol akışına göre FCL’e kıyasla 3–10 gün daha uzun olabilir.

  • Karayolu parsiyel: AB içi 2–6 gün; sınır yoğunlukları ve tır parkı, sürede oynama yaratır.

  • Havayolu konsol: Uçuş sıklığına bağlı 1–4 gün + gümrük ve depolama.

  • Sezon piki (Q4): Cut-off’ları kaçırmamak için 1 hafta erken rezervasyon önerilir.

  • Free time/ardiye: LCL’de CFS free time kısadır; varışta evrak ve ödeme akışını önceden hazırlayın.

Parsiyelin Avantajları ve Dezavantajları

Avantajlar

  • Maliyet verimliliği: Boş kapasiteyi paylaştığınız için birim başı navlun düşer.

  • Esneklik: Sık ve küçük parti gönderi; stok ve nakit akışı iyileşir.

  • Pazar testleri: Yeni ürün/ülke denemelerinde düşük risk.

Dezavantajlar

  • Ek işlem (konsolidasyon, ayrıştırma) → Transit sürede uzama olasılığı.

  • Karışık yükler: Koku/kimyasal uyumsuzluğu ve hasar riski; doğru paketleme şart.

  • Yerel masraf kalemleri: CFS/THC/handling gibi ücretler toplam maliyet üzerinde etkili olabilir.

Sektörel Kullanım Senaryoları

  • E-ticaret & perakende: Yüksek SKU çeşitliliği; haftalık küçük parti çıkışlarla overstock riski azalır.

  • Tekstil & hazır giyim: Sezonluk ve renk/beden varyantları; askılı veya kutulu parsiyel çözümler.

  • Otomotiv & yedek parça: Kitting ve JIT/JIS akışı; depo–servis noktaları arası parsiyel tedarik.

  • Kozmetik & medikal: Boyut küçük, değer yüksek; hava konsol ve ısı/nem kontrollü paketleme.

  • Mobilya & makine ekipmanları: Düşük adet, büyük ebat; kırılganlık ve palet standardı kritik.

KPI’lar ve Sürekli İyileştirme

  • Zamanında çıkış / varış (On-time%)

  • Transit süre sapması (planlanan vs gerçekleşen)

  • Hasarsızlık oranı ve iade/kayıp

  • Masraf şeffaflığı (navlun/yerel kalem payı)

  • İletişim SLA’sı (teklif ve operasyon dönüş hızları)

Optimizasyon tüyoları:

  • İç/dış ambalajı standartlaştırın; palet yüksekliğini hat kurallarına göre ayarlayın.

  • İçerik ve etiket hatalarını azaltmak için WMS + barkod/RFID kullanın.

  • Aynı varışa giden siparişleri haftalık konsola toplayarak yerel masrafları orantılı düşürün.

  • Back-to-back ve çıkan/geri dönen hatlarda kombine fiyat avantajı isteyin.

  • Tekliflerde “all-in + ayrıştırılmış kalem” karşılaştırmasını mutlaka yapın.

SSS: Parsiyel Hakkında Sık Sorulan Sorular

1) Parsiyel mi FCL mi daha ucuz?
Küçük hacimlerde parsiyel genellikle daha uygundur. Hacim büyüdükçe FCL birim maliyeti düşer ve avantajlı hâle gelir.

2) LCL’de CBM mi ton mu geçerli?
Kural “hangisi büyükse”. 1,92 CBM ve 0,9 ton örneğinde 1,92 CBM baz alınır.

3) Karayolunda desi nasıl çalışır?
Desi = dm³. Hat operatörleri desiyi belirli katsayıyla kg’ye çevirir (ör. desi/4). Brüt kg hangisi büyükse o geçerlidir.

4) Parsiyelde hasar riski daha mı yüksek?
Aynı aracı paylaştığınız için yanlış paketleme ve koku/nem teması risk yaratır. Doğru paletleme, ayırma ve sigorta ile minimize edilir.

5) Hangi belgeler gerekir?
Fatura, paket listesi, CMR / H-B/L / AWB, gerekiyorsa A.TR/EUR.1/COO, sigorta poliçesi ve ürün bazlı sertifikalar.

6) Parsiyelde kapı teslim olur mu?
Evet. DAP/DDP gibi teslim şekilleriyle kapı–kapı planlanabilir; varış yerel masrafları ve vergiler anlaşmaya göre satıcıda olabilir.

Sonuç

“Parsiyel ne demek?” sorusunun iş karşılığı: yükü paylaş, maliyeti düşür, esnek sevkiyat yap. Doğru hat ve tedarikçi seçimi, şeffaf teklif (navlun + yerel masraflar), standart paketleme ve zamanında evrak akışıyla LCL/parsiyel, stok ve nakit akışınızı iyileştirirken müşteri memnuniyetini artırır. Denizyolu, karayolu, havayolu ve hatta demiryolunda, ihtiyaca göre CBM/desi/volumetrik esaslı fiyatları karşılaştırın; cut-off’ları kaçırmayın; All Risks sigorta ile güvence sağlayın. Doğru kurgulanan bir parsiyel stratejisi, küçük hacimlerinizi büyük verimliliğe dönüştürür.

Whatsapp'tan Yazın.