Güney Amerika’nın en büyük ekonomisi olan Brezilya, 200 milyonu aşan iç pazar, güçlü sanayi kümeleri (São Paulo, Paraná, Santa Catarina, Minas Gerais) ve MERCOSUR entegrasyonu sayesinde Türkiye’den yapılan ihracatta stratejik bir hedef. Ancak Brezilya’ya taşımacılığı Meksika’dan ayıran kritik detaylar var: liman tıkanıklığı (özellikle Santos), safra sezonunun navlun ve terminal verimliliğine etkisi, ANVISA/MAPA izinleri ve bazı ürün gruplarında INMETRO uygunluğu gibi yerel gereklilikler. Bu yazıda, aynı “Latin Amerika” başlığı altında toplanmasına rağmen Brezilya hattının operasyonel olarak bambaşka bir dünya olduğunu pratik örneklerle anlatıyoruz.
Türkiye çıkışlarında Ambarlı/İzmir/Mersin hattı üzerinden Akdeniz–Atlantik hub’larında (Valencia, Algeciras, Tangier Med vb.) aktarma ile Doğu kıyısı Brezilya limanlarına bağlanılır. En kritik ayrım, Santos (SP) ile Güney limanları (Paranaguá–PR, Itajaí/Navegantes–SC) arasında yapılır:
Santos Limanı (SP): Ülkenin konteyner hacmi lideri; São Paulo sanayisi ve dağıtım ağına en yakın kapı. Avantajı erişim; dezavantajı yoğunluk. Safra (hasat) dönemlerinde terminal verimliliği dalgalanabilir, randevu sıkışır, demuraj/detention riski artar. Büyük perakende–sanayi ithalatçılarının yığılması tarifeleri ve “free time” pazarlığını etkileyebilir.
Rio de Janeiro Lİmanı (RJ): Enerji/kimya/yağ sanayi kümeleri ve özel proje yükleri için niş bir kapı.
Paranaguá (PR): Güçlü tarım–gıda akışları ve verimli hinterland. Güney sanayisine erişim iyi; Santos’a alternatif olarak daha stabil dönemler sunabilir.
Itajaí/Navegantes limanı (SC): Santa Catarina sanayi kuşağı (makine, beyaz eşya, tekstil aksesuar) için hızlı elleçleme ve reefer altyapısı ile öne çıkar. Bozulabilir veya ambalaj–makine gibi düzenli yüklerde “operasyonel konfor” sağlar.
Hızlı karar mantığı: Teslim adresiniz São Paulo metropolüne yakınsa Santos, Güney eyaletlerindeyse Paranaguá/Itajaí genellikle daha iyi “toplam süre & masraf” kombinasyonu verir. “Her zaman en büyük liman en ucuzdur” varsayımı Brezilya’da çoğu zaman yanlıştır; depolama, bekleme ve iç nakliye kalemleri toplam tabloyu hızla değiştirir.
Brezilya’nın kıyı hattında cabotagem (yurtiçi deniz taşımacılığı) aktif kullanılır. Kapınız Güney’deyse ve ana varış Santos ise, konteyneri Santos’ta teslim alıp karayoluyla indirmek yerine cabotagem ile Güney limanlarına aktarmak; bazen karayolu maliyeti ve transit riskini azaltır. Büyük hacimli ve düzenli sevkiyatlarda deniz–demiryolu–karayolu kombinasyonu ile toplam maliyet ve hasar riskini optimize etmek mümkündür.
Brezilya’da ithalat süreçleri Siscomex (entegrasyon sistemi) üzerinden yürür ve ürünlerin NCM (Mercosul Nomenclature) kodlarıyla sınıflandırılması, vergi ve izinleri belirler.
ANVISA (sağlık/ilaç/kozmetik/gıda temaslı): Gıda takviyesi, medikal ekipman, kozmetik, deterjan vb. ürünler ANVISA’ya tabi olabilir. Etiketleme dili Portekizce ve içerik beyanı hassastır.
MAPA (tarım/gıda): Et, süt ürünleri, tohum, yem katkıları gibi ürünlerde MAPA yetki ve kontrolleri devrededir.
INMETRO: Belirli makine, elektrikli/elektronik ve oyuncak gruplarında güvenlik/uygunluk gerekebilir. İthalatçı INMETRO belgelendirmesini ithalat öncesinde netleştirmelidir.
Vergiler (özet mantık): II (İthalat Vergisi), IPI (Sanayi Ürün Vergisi), PIS/COFINS gibi kalemler NCM’e göre hesaplanır; “drawback/özel rejim” kullanan ithalatçılarla çalışmak toplam maliyeti düşürebilir.
İhracatçı açısından altın kural: Alıcının lisans/izin durumunu, NCM bazında ön onay ve etiketleme şartlarını yüklemeden önce yazılı teyitle netleştirmek. Aksi halde Brezilya tarafında ret, depolama, cezai masraf ve gecikme doğar.
Brezilya’da free time (terminal/depo kullanım süreleri) taşıyıcıya, terminale ve sezona göre agresif değişebilir. Özellikle Santos’ta safra döneminde kısa free time ile karşılaşmak sıradan bir durumdur. Bu nedenle:
Rezervasyonda free time’ı yazılı teyit edin (gün gün).
Alıcı taraf iç nakliye randevularını (trucking, gümrük, depolama) varıştan önce planlasın.
Alternatif liman (Paranaguá/Itajaí) seçeneğini, toplam maliyet–süre hesabına gerçekten katın.
Reefer gönderilerde altyapı + randevu yönetimi özellikle kritik; arıza/soğuk zincir kopması riskini düşürmek için PTI kayıtları ve monitoring planı şart.
FCL: Düzenli sevkiyat ve değerli yüklerde ana tercih. 40’HC ile birim maliyet avantajı yakalanır; Santos yerine Güney limanlarıyla toplam süre azaltılabilir.
LCL: İlk gönderilerde veya düşük hacimde mantıklı; fakat konsolidasyon–dekonsolidasyon adımları nedeniyle Brezilya’da terminal ücretleri ve randevu yönetimi önem kazanır.
Reefer: Güney kıyısında Itajaí/Navegantes hattı reefer kabiliyetiyle öne çıkar; gıda/koku–kimya gibi hassas ürünlerde sabit hat/slot güvenilirliği ve free time kritik.
Open Top/Flat Rack: Makine ve proje yüklerinde Santos alternatifi olarak Paranaguá/Itajaí daha operasyonel rahatlık sunabilir; şehir içi kısıtlar ve eskort gerekliliği alıcı tarafça teyit edilmeli.
Limanı teslim adresine göre seçin: São Paulo çevresi için Santos, Güney eyaletleri için Paranaguá/Itajaí toplam maliyeti düşürür.
Safra takvimini izleyin: Tahıl/kahve dönemlerinde navlun, terminal ve randevu baskısı artar; yüklemeyi bir–iki hafta kaydırmak bile fark yaratır.
Free time pazarlığını rezervasyonda yapın: Özellikle Santos’ta kısa free time sürprizlerini önceden kapatın.
Kontratlı servis + ekipman garantisi: Haftalık stabil servis, ekipman kıtlığında fiyat şoklarını yumuşatır.
Reefer için liman–terminal seçimi: Güney limanları çoğu zaman daha esnek randevu ve izleme imkânı verir.
INMETRO/ANVISA/ MAPA ön teyidi: Uyum eksiklikleri en pahalı gecikme sebebidir.
Ambalaj–istif optimizasyonu: 40’HC’de doluluk oranını artırın; palet ölçülerini konteyner genişliğine göre standardize edin.
Karayolu + cabotagem kombinasyonu: İç dağıtımda deniz iç hattını kullanmak, karayolu maliyetini aşağı çeker.
Belge–bilgi tutarlılığı: NCM, brüt/net ağırlık, koli sayısı ve marka–model bilgileri %100 uyumlu olsun.
Sigorta (ICC A) ve kayıt: Varış–çıkış fotoğrafları, mühür numarası, PTI/ısı logları (reefer) dosyayı güçlendirir.
Hat operatörü ve aktarma hub’ına göre değişmekle birlikte 26–36 gün bandı (Santos/Rio) tipiktir. Güney limanları için 28–40 gün aralığı normaldir.
Hayır. Santos yoğunluğu ve free time koşulları, toplam masrafı artırabilir. Teslim adresi Güney eyaletlerinde olan ithalatçılar için Paranaguá veya Itajaí/Navegantes çoğu zaman daha iyi toplam denge sağlar.
Genellikle ithalatçı tarafın yükümlülüğüdür; ancak ihracatçı olarak siz, ürün gruplarınızın bu otoritelerle ilişkili gerekliliklerini yükleme öncesi yazılı teyit ettirmelisiniz.
Rezervasyonda netleştirin; alıcı taraf randevularını ETA’dan önce planlasın. Alternatif liman ve cabotagem senaryolarını masada tutun.
Ürün ve teslim şehrine göre değişir; Itajaí/Navegantes hattı çoğu zaman stabil kapasite ve izleme imkânlarıyla öne çıkar.
Brezilya uzmanlığı: Santos yoğunluğu, Güney liman seçenekleri, cabotagem planlaması ve free time pazarlığı konusunda sahada karşılığı olan çözümler.
Mevzuat uyumu: ANVISA/MAPA/INMETRO gerekliliklerini ithalatçınızla birlikte yükleme öncesi netleştiriyoruz.
Uçtan uca hizmet: FCL/LCL, reefer ve proje kargolarda rota–liman–terminal optimizasyonu; kapı teslim planlama.