Çad Nakliye Sürecine Genel Bakış
Afrika’nın merkezinde, denize kıyısı olmayan Çad, ihracatçılar için ancak doğru multimodal kurgu ile verimli çalışır: Türkiye çıkışında denizyolu (konteyner) → Orta/Doğu Afrika kapı limanı → karayolu/demiryolu iç hat taşımacılığı. Bu yazı; rota seçimi, Çad navlun fiyatlarını oluşturan kalemler, FCL/LCL ekipman kararları, gümrük–evrak süreçleri, paketleme ve risk yönetimi dahil Çad lojistik hizmetlerini uçtan uca özetler.
Coğrafya ve Rota Mantığı: Kapı Limanından N’Djamena’ya
Douala Limanı Üzerinden Taşımacılık
Çad’a giden en yaygın koridor Kamerun’un Douala Limanı üzerinden işler. Türkiye çıkışı genellikle Ambarlı, İzmir Alsancak, Mersin veya Gemlik limanlarından yapılır.
Alternatif Kapı Limanları ve Koridorlar
Cotonou (Benin) veya Lomé (Togo) limanları alternatif olabilir; ancak iç hat mesafesi uzadığı için süre ve maliyet kıyaslanmalıdır.
Koridor Seçiminde Dikkat Edilecek Noktalar
Aktarma sayısı, serbest süre, sınır geçiş yoğunluğu ve terminal altyapısı her zaman birlikte değerlendirilmelidir.
Mod ve Ekipman Seçimi: FCL, LCL, Özel Çözümler
FCL – Tam Konteyner Yükleri
20’DC, 40’DC ve 40’HC en sık kullanılan ekipmanlardır.
LCL – Çad Parsiyel Taşımacılık
Düzensiz siparişlerde maliyeti dengeler; konsolidasyon günleri ve W/M hesabı kritiktir.
Reefer, Open Top ve Flat Rack Kullanımı
Soğuk zincir, yüksek/ağır yükler ve proje taşımalarında bu özel ekipmanlar tercih edilir.
Kombine Model ve Teslimat Detayları
Denizde konteyner, karada tenteli treyler/lowbed ile taşımacılık yapılır. Araç erişimi ve boşaltma koşulları önceden teyit edilmelidir.
Transit Süre ve Planlama
Deniz ve Kara Ayağı Süreleri
Deniz taşımacılığı 15–30 gün, Douala’dan N’Djamena’ya kara/demiryolu taşımacılığı ise birkaç gün ila daha fazlasını bulabilir.
Erken Rezervasyon ve Alternatif Servisler
Ekipman garantisi için erken rezervasyon şarttır; en az iki alternatif rota daima hazır tutulmalıdır.
Rolling Forecast ile Kapasite Yönetimi
Düzenli akış için 4–8 haftalık forecast paylaşımı yapılmalıdır.
Çad Navlun Fiyatları Nasıl Okunur?
Navlun Teklifindeki Temel Kalemler
Deniz navlunu, yakıt–emisyon ekleri, BL bedeli, THC/DTHC, aktarma masrafları ve iç hat maliyetleri.
Free Time, Demuraj ve Detention Koşulları
Tekliflerde net yazılmalı, minimum ücretler ve W/M hesaplaması belirtilmelidir.
Kara Taşımacılığı ve Sınır Geçiş Maliyetleri
Douala–N’Djamena hattında yol durumu, sınır harçları ve ek güvenlik izinleri maliyete etki eder.
Gümrük, Evrak ve Teslim Şekilleri
Çad İthalat ve İhracat İçin Temel Belgeler
Ticari fatura, paketleme listesi, menşe şahadetnamesi ve ürün bazlı sertifikalar.
INCOTERMS 2020 Teslim Modelleri
FOB, CFR, CIF, DAP ve DDP seçenekleri; risk ve mali yükümlülük paylaşımı.
Ödeme Yöntemleri ve BL Doğruluğu
Akreditif (LC), banka teminatlı çözümler veya TT kullanılabilir.
Paketleme ve Yük Emniyeti: Çöl İkliminde Dayanıklılık
Ambalajlama Standartları
ISPM-15 ısı işlemli palet, sandık, köşe koruyucu, streç ve çember.
Nem ve Toz Riskine Karşı Önlemler
Desiccant, bariyer ambalaj ve uygun istif planı.
Yükleme Fotoğrafları ve Güvenlik Belgeleri
VGM bildirimi, mühür numarası ve fotoğraf arşivi standart olmalı.
Çad Kara Taşımacılığı: Kapıdan Kapıya
Araç Tipleri ve Ekipman Seçimi
Tenteli, lowbed, reefer araçlar; kayış, çember ve vinç desteği.
Sınır Geçişleri ve Evrak Hazırlığı
Randevulu yükleme/boşaltma ve evrak check-list bekleme maliyetini azaltır.
Güvenlik, Takip ve PoD Yönetimi
GPS takip, çifte mühür, PoD raporlaması ve düzenli şoför iletişimi.
Sektörel Ürün Profilleri ve Çözümler
İnşaat ve Altyapı Ürünleri
Demir-çelik, seramik, boru ve kablo.
Enerji ve Madencilik Yükleri
Jeneratör, yedek parça, pompa ve proje yükleri.
Gıda, Kimya ve Soğuk Zincir
Reefer ve nem bariyerli konteynerler.
FMCG ve Yedek Parça Sevkiyatları
Parsiyel taşımacılık ve hızlı dağıtım çözümleri.
Risk Yönetimi, Sigorta ve Performans
All-Risk Sigorta ve Teminatlar
CIF/CIPl uyumlu doğru sigorta bedeli seçilmeli.
Hasar ve Olay Prosedürleri
Fotoğraf, tutanak, zaman damgalı raporlama kullanılmalı.
KPI Takibi ve Yedek Planlama
ETD/ETA sapmaları, bekleme süreleri, alternatif taşıyıcı planları.
SSS – Çad Nakliye Hakkında
Transit Süre Ne Kadar?
Deniz 15–30 gün; Douala → N’Djamena kara bacağı birkaç gün veya daha fazla olabilir.
FCL mi LCL mi Daha Avantajlı?
Hacme göre karar verilmeli; FCL hız ve güvenlik, LCL esneklik sağlar.
Tehlikeli Madde Taşımak Mümkün mü?
IMDG/ADR standartlarına uygun ambalaj ve belgelerle mümkündür.
Kapı Teslim Yapılıyor mu?
Evet, DAP/DDP modelleriyle yapılabilmektedir.
Sonuç
Çad uluslararası taşımacılık projelerinde başarı; doğru kapı limanı seçimi, uygun ekipman, şeffaf navlun yönetimi, disiplinli evrak–paketleme ve güçlü kara taşımacılığı organizasyonunun bir araya gelmesiyle sağlanır. Bu yaklaşımla Çad nakliye hattı güvenli, öngörülebilir ve maliyet etkin şekilde yönetilebilir.